Nhập nhằng hút vốn vàng trong dân

Riêng khách hàng không tham gia chương trình này nhưng gửi vàng tại Eximbank hưởng lãi suất vàng thấp hơn 1,5-2,1%/năm kỳ hạn 1-12 tháng. Trước đó, một số NH lớn cũng áp dụng chính sách giữ hộ vàng có lãi cho khách hàng.

Một lãnh đạo NH cổ phần cho biết giữ hộ vàng có lợi tức là hình thức biến hóa nhằm “lách” quy định hiện tại của NHNN. Bởi huy động dưới dạng chứng chỉ vàng ngắn hạn phải xin phép và huy động với số lượng vàng có hạn phải theo quy định của NHNN, nhưng nếu triển khai giữ hộ không phải xin phép NHNN.

Ngay cả đến thời điểm ngày 1-5-2012 khi chấm dứt huy động vàng bằng chứng chỉ ngắn hạn, các NHTM vẫn có thể giữ hộ vàng cho dân.

Thời gian gần đây, người dân rút tiền tiết kiệm tiền đồng ở NH để mua vàng rất nhiều, điều này cũng gây khó khăn cho không ít NHTM. Do vậy, với cả những NH không được NHNN cho phép huy động vàng dưới dạng chứng chỉ cũng buộc phải hút vàng trong dân qua hình thức giữ hộ.

Điều này không chỉ giúp các NHTM có thể tăng tích sản dưới dạng vàng mà còn có thể sử dụng vàng thế chấp, cầm cố để vay vốn trên thị trường liên NH khi có nhu cầu thanh khoản. Đặc biệt, tại 5 NHTM bán vàng bình ổn trong nhóm G5+1 hiện nay chỉ bán vàng cho khách hàng nếu gửi hộ vàng tại NH.

Hình thức này đang tạo lợi thế cho nhóm G5 +1 không chỉ ở việc thanh khoản tiền đồng mà với cả vàng. Do vậy nhiều NHTM nhỏ không được bán vàng bình ổn đã tung ra nhiều chương trình giữ hộ vàng.

Một diễn biếh khác ở những NHTM được huy động vàng chứng chỉ tiếp tục tăng lãi suất huy động vàng lên đỉnh 3,2-3,5%/năm để cạnh tranh vốn vàng trong dân.

Chờ chính sách mới

Theo một chuyên gia NH, dịch vụ giữ hộ vàng giống như dịch vụ cho thuê két sắt mà nhiều NHTM đang triển khai. Đây là dịch vụ phổ biến mà bất cứ quốc gia nào cũng làm, tuy nhiên để triển khai dịch vụ này các NH nước ngoài đều áp phí, bởi giữ hộ vàng trong dân phải đầu tư kho trữ với nhân sự, an ninh, bảo mật…

Nhưng ở Việt Nam trong bối cảnh chờ chính sách huy động vàng mới từ NHNN, các NHTM lại “cầm đèn chạy trước ô tô” khi triển khai các hình thức giữ hộ theo kiểu mới có lợi tức.

Điều này có thể giúp các NHTM linh hoạt trong ứng xử thanh khoản nhưng về dài hạn sẽ tạo tâm lý khuyến khích người dân nắm giữ đầu cơ, cất trữ bằng vàng.

Để bình ổn thị trường vàng, phải huy động vàng trong dân, khi đó NHNN sẽ sử dụng số vàng này để kinh doanh, khi cần có thể tung ra can thiệp thị trường, không phải mất ngoại tệ để nhập khẩu vàng. Hiện tại, trên thị trường có nhiều hiến kế khác nhau về việc huy động vàng trong dân.

Cụ thể, có ý kiến cho rằng cần huy động dạng chứng chỉ do NHNN phát hành, thực hiện song song với việc ban hành các quy chế sử dụng chứng chỉ vàng. Nên phân chứng chỉ vàng ra thành hai loại: loại phải trả lãi và loại không phải trả lãi, loại ghi danh và loại không ghi danh.

Với loại chứng chỉ ghi danh, người dân dùng để gửi vào NH sẽ được hưởng lãi ở một mức nhất định. Còn loại chứng chỉ không ghi danh, người dân có thể mang ra trao đổi, mua bán trên thị trường… không được hưởng lãi.

Một nguồn tin riêng của ĐTTC, NHNN đang thiên về quan điểm sẽ phát hành tín phiếu vàng ngắn hạn không quá 365 ngày bán cho các NHTM. Các NHTM trên cơ sở huy động vàng từ chứng chỉ vàng trong dân sẽ mua lại tín phiếu này từ NHNN.

Tuy nhiên, để làm được điều này NHNN còn phải làm nhiều việc, trong đó phải xây dựng cơ chế bảo hiểm rủi ro khai thác vốn vàng huy động từ dân. Nhiều khả năng phải mất thời gian dài NHNN mới có chính sách huy động vàng phù hợp.