Nới cho vay ngoại tệ: Thận trọng hơn bởi sức ép lên tỷ giáĐăng ngày: 06/01/2016

Tin tức trên Trí thức trẻ, ngày 27/5, Ngân hàng Nhà nước ban hành Thông tư số 07/2016/TT-NHNN sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 24/2015/TT-NHNN quy định hoạt động cho vay bằng ngoại tệ.

Theo đó, một nhóm đối tượng là các doanh nghiệp xuất khẩu sẽ được trở lại vay vốn bằng ngoại tệ, sau khi cơ chế đã khép lại từ ngày 1/4 vừa qua.

Cụ thể, Thông tư 07 vừa ban hành cho phép tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài được phép hoạt động ngoại hối xem xét quyết định cho khách hàng là người cư trú vay vốn ngắn hạn bằng ngoại tệ để đáp ứng các nhu cầu vốn ở trong nước nhằm thực hiện phương án sản xuất, kinh doanh hàng hóa xuất khẩu qua cửa khẩu biên giới Việt Nam mà khách hàng vay có đủ ngoại tệ từ nguồn thu xuất khẩu để trả nợ vay.

Điều kiện đi kèm, khi được tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài giải ngân vốn vay, khách hàng vay phải bán số ngoại tệ vay đó cho tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài cho vay theo hình thức giao dịch hối đoái giao ngay (spot), trừ trường hợp nhu cầu vay vốn của khách hàng để thực hiện giao dịch thanh toán mà pháp luật quy định đồng tiền giao dịch phải bằng ngoại tệ.

Quy định này áp dụng đến hết ngày 31/12 với lãi suất cho vay phổ biến 3%/năm (0,25%/tháng), thời hạn vay khoảng 3-4 tháng, đồng thời phải bán ngoại tệ cho ngân hàng (NH) theo tỉ giá ngay tại thời điểm giải ngân. Như vậy, từ năm 2012 đến nay, NH Nhà nước đã 3 lần “đóng” rồi lại “mở” cho vay - bán ngoại tệ.

Thông tin trên báo Người lao động, theo ông Trương Văn Phước, Phó Chủ tịch Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia, động thái nêu trên nhằm giúp doanh nghiệp (DN) còn khó khăn, cần hỗ trợ cho vay - bán ngoại tệ. Mặt khác, Việt Nam có nguồn ngoại tệ dồi dào, cần khai thác nguồn lực này, tức là có huy động thì phải cho vay.

“Thay vì chờ đến khi thu được tiền, NH sẽ ứng trước một khoản ngoại tệ để DN xuất khẩu bán lấy tiền kinh doanh nhưng chỉ trả lãi suất theo USD, thấp hơn nhiều so với lãi vay VNĐ” - ông Phước giải thích.

Trước đó, từ ngày 18/12/2015, lãi suất USD gửi vào NH của cá nhân và DN đều giảm về 0%. Chính sách này nhằm mục tiêu thực hiện lộ trình chống đô-la hóa và giảm áp lực lên tỉ giá. Tuy nhiên, theo Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia, nếu huy động ngoại tệ năm 2014 chỉ tăng 4% thì năm 2015 tăng vọt lên 16% và đặc biệt tăng cao vào 4 tháng cuối năm.

Nguyên Thống đốc NH Nhà nước Lê Đức Thúy nhận định huy động ngoại tệ vẫn nhiều hơn cho vay, chứng tỏ găm giữ ngoại tệ trong dân đang tăng lên. Chính sách này đã không thực hiện được mục tiêu chống đô-la hóa.

Một số chuyên gia kinh tế cũng cho rằng gửi ngoại tệ trong nước không được hưởng lãi suất như các nước lân cận nên dòng tiền sẽ tìm cách đi vòng để đến chỗ có lợi nhuận. Vừa qua, tiền gửi của NH Việt Nam ở nước ngoài tăng lên không đơn thuần chỉ là phục vụ cho nhu cầu thanh toán quốc tế của các NH. Ngay ở trong nước, hiện tượng lách lãi suất USD cho thấy cầu tín dụng ngoại tệ vẫn ở mức cao. Vì vậy, theo nhiều chuyên gia, nếu tiếp tục kéo dài chính sách này sẽ khiến thị trường tiền tệ méo mó.

Thận trọng hơn bởi sức ép lên tỷ giá

Thông tin trên VTV, một số doanh nghiệp, hiệp hội ngành nghề xuất khẩu lớn đều cho rằng quy định nới lỏng cho vay ngoại tệ sẽ tác động tích cực đến chi phí vốn trong thời gian tới.

Trong khi đó, một số chuyên gia lại tỏ ra thận trọng hơn bởi sức ép lên tỷ giá, lên chính sách chống đô la hóa là điều có thể xảy ra.

Theo một số chuyên gia, nới lỏng cho vay ngoại tệ sẽ tác động tích cực đến xuất khẩu trong thời gian tới, đồng nghĩa sẽ tác động tích cực đến GDP.

Tuy nhiên, tiến sĩ Nguyễn Trí Hiếu nhận định, việc nới lỏng cho vay ngoại tệ sẽ có thể tiếp tục gây sức ép giảm giá lên đồng Việt Nam, vốn đang chịu nhiều áp lực do đồng USD có xu hướng mạnh lên, đồng Nhân dân tệ giảm giá.

Trước những mặt trái mà quy định nới lỏng cho vay ngoại tệ có thể gây ra, theo một số chuyên gia, việc Ngân hàng Nhà nước trước mắt chỉ áp dụng quy định này từ tháng 6 đến hết năm nay là phù hợp.

Bởi đây là khoảng thời gian vừa đủ để Ngân hàng Nhà nước hỗ trợ doanh nghiệp xuất khẩu, vừa để đánh giá lại và điều chỉnh quy định này nếu cần thiết.